Radła rylcowe / Relics of graver hoe-ploughs (141, karta LXIII)

[na podstawie badań PAE z lat 1953-1954 i innych źródeł]

Radła rylcowe / Relics of graver hoe-ploughs (141, karta LXIII)

[na podstawie badań PAE z lat 1953-1954 i innych źródeł]

kultura materialna ; rolnictwo ; narzędzia maszyny i urządzenia ; narzędzia do sprzężajnej uprawy ziemi ; narzędzia płużne ; radło ; radło rylcowe ; radło krzywogrządzielowe ; radło wewnątrzrylcowe ; radło zewnątrzrylcowe ; Wielkopolska ; Śląsk ; Podlasie

mapa ukazuje radła rylcowe ; zawarto na niej następujące informacje: A. Radła krzywogrządzielowe. 1a - grządziel i rylec z jednego kawałka drzewa; 1b - forma przejściowa. B. radła wewnątrzrylcowe z rylcem tkwiącym w grządzieli z rękojeściami umocowanymi na poziomie grządzieli, dwurękojeściowe (typowe dla Wielkopolski i Śląska). 2 - o radlicy symetrycznej, trójkątnej, z rylcem przechodzącym przez grządziel, 3 - o radlicy w kształcie łopatki, z rylcem obrotowym. Z rękojeściami ponad poziom grządzieli o pokroju soszkowatym (typowe dla Podlasia). 4 - bezkoleśne, 5 - z jednym kołem. Dwurękojeściowe, z rękojeściami odgiętymi ku górze, umocowanymi do beleczkowej grządzieli. 6 - bezkoleśne o prostej grządzieli, 7 - z jednym kołem. Jednorękojeściowe. 8 - z rylcem osadzonym w grządzieli, tworzącym rodzaj płozu. C. Radła zewnątrzrylcowe, z grządzielą przechodzącą przez słupicę, tworzącą rylec i rękojeść. Jednorękojeściowe. 9 - bez odkładnic, 10 - z odkładniczkami. Dwurękojeściowe. 11a -bezkolne i bez odkładnicy, 11b - z jednym kołem i rodzajem odkładnicy, 12 - bezkolne, z dwiema deseczkami do odkałania. D. Dwukolne rado jednorękojeściowe, z rylcem tkwiącym w rodzaju grządzieli spoczywającej na nasadzie osi. 13 - "karak", E. Inne oznaczenia. 14 - radła rylcowe bez bliższego określenia, 15 - nie stwierdzono istnienia radeł rylcowych w przeszłości ani w czasie badań, 16 - brak materiałów, 17 - nie uwzględniono stanu na Ziemiach Zachodnich, 18 - obszar występowania sochy (por. PAE, zeszyt I, mapa 3), 19 - obszar występowania płużyc (por. PAE, zeszyt III, mapa 148). F. Zasięgi odmian radeł rylcowych (według K. Moszyńskiego, Kultura ludowa Słowian, s. 151, mapa 4). 20 - z dwiema rękojeściami na poziomie grządzieli, 21 - wewnątrzrylcowe, podlaskie, 22 - radła wewnątrzrylcowe, 23 - radła wewnątrzrylcowe, formy mieszane

Garyga, Bolesław ; Osuchowska, Danuta

Instytut Historii Kultury Materialnej PAN

1968

Gajek, Józef. Kier. nauk.

umowa z twórcą (umowa licencyjna)

Polski Atlas Etnograficzny ; Polish Ethnographic Atlas

image/jpeg

pol

mapa ; atlas

syg. <PAE_MO_0158_01>

ogólnopolski